Η ΙΤΑΛΙΚΗ ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΑΠΟΙΚΙΑ ΣΤΟ ΛΙΝΟΠΟΤΗ (VITTORIO EGEO, ANGUILLARA, FIORENZA, PRIMAVERA) ΠΟΥ ΕΓΙΝΕ ΓΙΑ ΙΤΑΛΟΥΣ ΕΠΟΙΚΟΥΣ ΤΟ 1936 – 1938.

Το 1936 -1938 σε σχέδια του Rodolfo Petracco στο πιο εύφορο πεδινό μέρος της Κω στον (κάμπο) Λινοπότη Δημιουργήθηκε ένα αγρόκτημα για καλλιέργειες και εκτροφή ζώων. Την κατασκευή ανέλαβε η εταιρεία του μηχανικού Domenico Pellizzi σε έκταση 9100 στρέμματα έγιναν εγγειοβελτιωτικά έργα και κατασκευάστηκαν κανάλια μεταφοράς νερού από τη λίμνη Πυλιού. Κατασκευάστηκαν 28 αγροτικές οικίες για εποίκους και ένας κεντρικός οικιστικός (διοικητικός πυρήνας).

Οι έποικοι ήρθαν από την Τοσκάνη. Το αγρόκτημα στο Λινοπότι έλαβε διάφορα ονόματα (Vittorio Egeo, Anguillara, Fiorenza, Primavera) και εμπλουτίστηκε με μηχανοκίνητα μέσα για τις εργασίες του. Το συγκρότημα (Κατοικία, στάβλος, υπόστεγο, δεξαμενή) είναι έτσι κατασκευασμένο ώστε να μπορεί να είναι αυτόνομο ζώα, αποθήκες, κάρο, νερό. Ενώ οι αποικιακές αγροικίες στη Λάμπη (Torre di lambi) ήταν πολύ μικρότερες χωρίς το διοικητικό κέντρο.

Η προσπάθεια των Ιταλών να εξάγουν το πλεονάζον γεωργικό δυναμικό της μητρόπολης και συγχρόνως να αλλοιώσουν τη σύνθεση του πληθυσμού των Δωδεκανήσων είχε ως αποτέλεσμα τη δημιουργία των δύο γεωργικών χωριών στην Κω, στο Λινοπότη και τη Λάμπη.

Η αποικία στο Λινοπότη κατασκευάστηκε μετά την εξυγίανση των εδαφών, που έγιναν με αναγκαστικές απαλλοτριώσεις.

Συνολικά απαλλοτριώθηκαν 468 ιδιοκτησίες, 248 στα διοικητικά όρια του Ασφενδιού και 220 στο Πυλί. Από αυτές οι 442 ήταν μερίδες Γαιών (χωράφια και αμπέλια) και οι 26 οικοδομών Εξοχής (αγροικίες, εξοχικά, μύλοι).

Κατασκευάστηκαν εγγειοβελτιωτικά και υδραυλικά έργα και μεταφέρθηκαν έποικοι από την περιοχή της Φλωρεντίας. Οι απαλλοτριώσεις άρχισαν το 1936 την περίοδο του κυβερνήτη Μ. Lago. Οι κατασκευές τελείωσαν το 1938 επί κυβερνήτη C.M. De Vecchi και τα εγκαίνια έγιναν στις 21/4/1938, πριν ακόμη ολοκληρωθούν τα εγγειοβελτιωτικά έργα.

Στα εύφορα αυτά εδάφη δημιουργήθηκε ο οικισμός.

Η έδρα των καραμπινιέρων (αστυνομία) στη ιταλική αποικία στο Λινοπότι. Είναι ενδιαφέρον πως έφτιαξαν το σχέδιο για να γίνει το μπαλκόνι στη γωνία και τα υπόγεια κρατητήρια.

Το αρχικό του όνομα ήταν Villaggio Rurale Anguillara (1936), Fiorenza αργότερα όμως άλλαξε δύο ονόματα, Vittoria(από το 1938), Vittorio Egeo(από το 1939). Δεν γνωρίζω το σκεπτικό των ονομάτων. H Anguillara είναι ιταλική πόλη κοντά στη Ρώμη στη νοτιοανατολική όχθη της λίμνης Bracciano. Fiorenza είναι το αρχαίο όνομα της Φλωρεντίας, πιθανώς από την προέλευση των αποίκων. Κάποτε η περιοχή στο Λινιπότη είχε πολλά κανάλια και αρκετά πηγάδια. Υπήρχαν πολλά χέλια που τα ψάρευαν οι κάτοικοι. Οι Ιταλοί όταν έφτιαξαν το αποικιακό χωριό στη Λινοπότη του έδωσαν το όνομα "Anguillara" που θα πει τόπος χελιών, (Anguilla = Χέλι), όπως έκαναν στην Ιταλία σε ανάλογες περιοχές που ευδοκιμούν τα χέλια.

ΤΟ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ

Το διοικητικό του κέντρο αποτελούνταν από το συγκρότημα, όπου υπήρχε το κεντρικό κτήριο με δύο πτέρυγες, δεξιά και αριστερά του. Στην αριστερή πτέρυγα υπήρχε το σχολείο και οι αποθήκες. Στο κεντρικό κτήριο ήταν το Δημαρχείο, τα γραφεία του Φασιστικού Κόμματος (Casa del Fascio), το γραφείο της Milizia (Μελανoχίτωνες), παραστρατιωτικής οργάνωσης M.V.S.N. (Milizia Volontaria per la Sicurezza Nazionale) και της νεολαιίστικης φασιστικής οργάνωσης Balilla (ONB). Στη δεξιά πτέρυγα το πανδοχείο, το κατάστημα τροφίμων και ψιλικών, το λογιστήριο και το διώροφο κτήριο της Αστυνομίας, που βρισκόταν στην είσοδο του συγκροτήματος προς τον επαρχιακό δρόμο, όπως και σήμερα.

Στη φωτογραφία της ανατολικής πλευράς (πίσω πλευρά του κτηρίου) διακρίνονται σαφώς από τις επιγραφές τους τα διάφορα γραφεία. Δεξιά υπάρχουν οι φασιστικοί πέλεκεις και το φασιστικό έτος 1937 (E.F. XV).

Ο Ιταλός κυβερνήτης της Δωδεκανήσου ναύαρχος Inigo Campioni ο αρχηγός του ιταλικού στρατού στρατηγός Michele Scaroina για επιθεώρηση στο Λινοπότι το 1942. Τους Υποδέχεται με μαύρη φασιστική στολή ο διευθυντής του συνεταιρισμού και μαθητές του σχολείου.

Δυτικά του κεντρικού συγκροτήματος κατασκευάστηκε η εκκλησία του San Paolo, ο καθολικός ναός του Αγ. Παύλου ήταν μια τρίκλιτη Βασιλική, που δίπλα της είχε την κατοικία του εφημέριου, το πρεσβυτέριο. Αρχιτέκτονας ήταν ο Rodolfo Petracco. Η κατασκευή άρχισε το 1938 (εταιρεία του Dom. Pellizzi). Δίπλα της βρίσκεται η δεξαμενή και το σπίτι του διευθυντή της αποικίας. Γύρω απ’ αυτό το συγκρότημα προγραμματίστηκαν 49 κατοικίες για τους εποίκους, αλλά τελικά κατασκευάστηκαν περίπου 25.

Η Ιταλίδα δασκάλα Faustina Santoriello μπροστά στο σχολείο στο Λινοπότι το 2014. Δίδαξε στην Κω από το 1941 – 1944.

Τον Οκτώβριο του 1943, μετά τη γερμανική κατάληψη της Κω, εδώ, στις αποθήκες, φυλάκισαν οι Γερμανοί τους πάνω από 100 αιχμάλωτους Ιταλούς αξιωματικούς. Εν συνεχεία τους οδήγησαν σε περιοχή νότια της Αλυκής και τους εκτέλεσαν. Αυτό έμεινε στην ιστορία ως η «εκτέλεση στο Λινοπότη»‧ ένα άλλο αποτρόπαιο και ατιμώρητο έγκλημα των Γερμανών.

Μετά την Ενσωμάτωση τα κτήματα επιστράφηκαν (1955) στους Έλληνες ιδιοκτήτες τους. Στο κεντρικό συγκρότημα το 1949 δημιουργήθηκε η πρακτική Τεχνική Σχολή και αργότερα η πρακτική Γεωργοτεχνική Σχολή (Βασιλικόν Εθνικόν Ίδρυμα) μέχρι το 1968, ενώ στη συνέχεια και μέχρι το 2005 λειτούργησε ως στρατόπεδο. Σήμερα δυστυχώς έχει αφεθεί εγκαταλελειμμένο να καταστρέφεται.

Όπως όλοι οι πρώην καθολικοί ναοί μετατράπηκαν σε ορθοδόξους, έτσι και η πρώην εκκλησία του San Paolo έγινε ορθόδοξη και ονομάστηκε Ιερός Ναός Αγίου Παύλου. Ανατολικά του ολοκληρώθηκε το 2013 ο Ιερός Ναός του Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου, το Βαπτιστήριο. Ένα τοιχίο διαχώρισε το χώρο των ναών από το υπόλοιπο συγκρότημα. Σήμερα είναι το μόνο ζωντανό κύτταρο στο χώρο του συγκροτήματος.