Α) Η ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΟΧΥΡΩΜΑΤΙΚΟΥ ΠΕΡΙΒΟΛΟΥ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΠΟΡΤΑΣ ΤΟΥ ΦΟΡΟΥ.
Στο τέλος του 14ου αιώνα άρχισαν τις επιθέσεις των Οθωμανών με τον σουλτάνο Βαγιαζήτ Α΄, ο μεγάλος μάγιστρος του τάγματος Heredia, διέταξε το γρηγορότερο να οχυρωθεί και η Χώρα που ως τότε ήταν εκτός τειχών.
Το έργο ανέλαβε ο διοικητής της Κω, Schiegelholz. Η οχύρωση ολοκληρώθηκε το 1500 με την διάνοιξη της περιμετρικής τάφρου πλάτους 16 μέτρων από τον διοικητή Constanzo Operti.
Μία από τις πέντε πύλες του οχυρωματικού περιβόλου ήταν και η Πόρτα του φόρου, από το λατινικό Forum σημαίνει πλατεία άνοιγμα/ξέφωτο διότι στις αρχαίες τειχισμένες πόλεις με τα στενά δρομάκια το Forum, δηλαδή μια πλατεία όπου συγκεντρώνονταν διάφορα άτομα για συζήτηση και επικοινωνία. Συνήθως εκεί υπήρχε αγορά ή κάποιο σημαντικό κτήριο, οπότε εκεί ήταν εύκολο να γίνονται και δημόσιες συγκεντρώσεις, γι’ αυτό και χρησιμοποιείται και για να δηλώσει ανοικτές συζητήσεις με την έννοια της επικοινωνίας.
B) Η ΠΥΛΗ ΤΟΥ ΦΟΡΟΥ (MARAS KAPI) ήταν η μεγαλύτερη και σημαντικότερη από τις πέντε πύλες που διέθετε η τειχισμένη μεσαιωνική πόλη. Η πύλη έκλεινε το βράδυ όμως αυτό σταμάτησε στην αρχή της Ιταλοκρατίας. Πάνω από το τόξο διακρίνεται ένα μπαλκόνι, δεν είναι όμως ακριβώς μπαλκόνι είναι ένας "φονιάς" έτσι έλεγαν το ψεύτικο μπαλκόνι στην κορυφή καμάρας της πύλης. Από αυτή την κατασκευή που δεν είχε πάτωμα και έριχναν συνήθως καυτό λάδι, νερό, ή άλλα αντικείμενα στους πολιορκητές που ήταν από κάτω.
Στην είσοδο υπάρχει μικρό θολωτό πέρασμα, το «διαβατικό» που οδηγούσε την είσοδο της τειχισμένης πόλη (Χώρα).
Επίσης υπήρχε μια σκοπιά πάνω, όπως και σε κάθε πύλη της χώρας.
Η ΕΠΕΚΤΑΣΗ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ ΤΟΝ 17Ο ΑΙΩΝΑ
Έξω από την Πόρτα του Φόρου τον 17ο με 18ο αιώνα δημιουργήθηκε ο πρώτος μόνιμος οικισμός εκτός τειχών. Στα τέλη του 18ου αιώνα, οικοδομήθηκε με δωρεά του Μεγάλου Ταμία της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, Χατζή Ιμπραήμ Εφέντι (Defterdar Haci Ibrahim Efendi), το μουσουλμανικό τέμενος Defterdar.
Γύρω από το Τέμενος δημιουργήθηκε η ανοιχτή αγορά (τσαρσί) συνέχεια της εντός του τείχους αγοράς που ξεκινούσε από την πλατεία Πλατάνου, περνούσε από τη σημερινή οδό Ναυκλήρου και έφθανε στην Πόρτα του Φόρου. Από την πόρτα του φόρου ξεκινούσαν οι δρόμοι προς τα Χαλουβαζιά, την Άσπα, οι δρόμοι προς το Λιμάνι και δυτικά προς τα τουρκοκρητικά.
Ο O. Rayet (1871) αναφέρει: Η μια άκρη της αγοράς (Τσαρσί) είναι έξω από την ενισχυμένη με σιδερένιες λάμες πόρτα, που είναι το πέρασμα για να βγει κανείς έξω από το περιτείχισμα της πόλης, με μια μεγάλη πλατεία που σκιάζεται από δένδρα τέρποντας ευχάριστα. Εκεί υπάρχει μια τούρκικη κρήνη, περιτριγυρισμένη από καφενεία που είναι πάντα γεμάτα με αγωγιάτες και χωρικούς. Εδώ είναι, που ανεβαίνοντας στη σέλα, κάνεις όλα τα δρομολόγια στο νησί και που κάθε πρωί οι αστοί της Χώρας πάνε να αγοράσουν τα λαχανικά τους, τα τυριά τους, και τα φρούτα τους. Αυτή η πλατεία, που είναι τόπος αγοράς και τόπος συναντήσεων, διατήρησε από την εποχή των Ρωμαίων το όνομα του Φόρου (τμήμα της σήμερα αποτελεί την Πλατείας Καζούλη).
Η παλιά ξύλινη πόρτα έμεινε τουλάχιστον έως την δεκαετία του 70 από ότι την θυμάμαι. Είχε αφεθεί στην μοίρα της σάπισε και αφαιρέθηκε.
Η σημερινή Πόρτα του φόρου έχει υποστεί ζημίες από το σεισμό του 2017. Το 2024 ολοκληρώθηκε η επισκευή της πόρτας και παραδόθηκε στην κυκλοφορία.
Commentaires