Στις ανασκαφές στην περιοχή του αρχαίου θεάτρου, κοντά στο νότιο ελληνιστικό τείχος της πόλης βρέθηκε μαζί με θραύσματα επιτύμβιων στηλών της ελληνιστικής εποχής ένα μεγάλο αναθηματικό ανάγλυφο ύψους 2.26 μ. Η στήλη παρίστανε ένα γυμνασμένο νικητή αθλητή που κρατάει ένα στεφάνι ελιάς.
Μπροστά στο δεξί στήθος του βλέπουμε χαραγμένα τα γράμματα ΔΑΙΔ, (ίσως ΔΑΙΔΑΛΑ). Ενδεχομένως, η λέξη αναφέρεται στην αρχαία πόλη Δαίδαλα που βρίσκεται στην απέναντι μικρασιατική ακτή της Λυκίας, η οποία ήταν μέρος της Ροδιακής Περαίας. Μπορεί επίσης να αναφέρεται στο όνομα του αθλητή ΔΑΙΔΑΛΟΣ.
Το γλυπτό υπολογίζεται περίπου του 230 π.Χ. Η στήλη είναι από τοπικό μάρμαρο με χοντρούς κρυστάλλους, είναι σχεδόν άθικτη εκτός από έλλειψη τμημάτων, όπως το αριστερό τμήμα του μαρμάρου πίσω του, τμήμα από την μύτη οι πρώτες φάλαγγες του δεξιού χεριού και τμήματα στα πόδια. Το πρόσωπο είναι φαρδύ και γεμάτο, πλαισιωμένο από πυκνά και κυματιστά μαλλιά. Το σαρκώδες χαμογελαστό στόμα, δίνει στο πρόσωπο μια χαλαρή, ελαφρώς περιφρονητική έκφραση, που δεν συναντάμε σε άλλα αρχαία ταφικά έργα. Το ανάγλυφο είναι σίγουρα ένα πρωτότυπο γλυπτό από ειδικό εργαστήριο της Κω, βέβαια, του λείπει η φινέτσα, και αποκαλύπτει τη βιασύνη να τελειώσει. Η βιασύνη παρατηρείται κυρίως στην αντιμετώπιση της ανατομίας, η οποία σε πολλά σημεία είναι περισσότερο σκιαγραφημένη παρά δουλεμένη και στον μανδύα, όπου δίπλα σε καθαρά αισθητές πτυχές υπάρχουν πεπλατυσμένα τμήματα και βαθιές ίσιες τομές, που δεν αποδίδουν την πραγματική φύση του ύφασμα.
Την στήλη αυτή την θαύμασαν οι ιταλοί διότι το αγέρωχο ύφος και το γυμνασμένο σώμα ταίριαζαν στην φασιστική άποψη του νέου ανθρώπου. Δημιουργήθηκε αντίγραφο και τοποθετήθηκε στην βάση του κτιρίου του φασισμού (casa dell’ fascio) σημερινό συγκρότημα του «Ορφέα».
Η ΣΤΗΛΗ ΤΟΥ ΑΘΛΗΤΗ ΣΤΗ ΡΟΔΟ
Ο διαβόητος De Vechi αποφάσισε να μεταφέρει το γνήσιο ανάγλυφο στη Ρόδο στο νέο παλάτι των Ιπποτών που έκτισε για τον εαυτό του. Έτσι έγινε η συστηματική απογύμνωση των Κωακών αρχαιοτήτων, αγάλματα και ψηφιδωτά, (Εύμηλος Ερμής, άγαλμα υγείας) χωρίς κανείς να μπορεί να αντιδράσει σε ένα δικτάτορα. Μετά την απελευθέρωση της Δωδεκανήσου και την ενσωμάτωση η Στήλη μαζί με εκείνο της Υγείας και του Εύμηλου Ερμή επέστρεψαν στην Κω και τοποθετήθηκαν στο μουσείο όπου βρίσκονται και σήμερα.
Το 1948 αφαιρέθηκε το αντίγραφο από τον πύργο του συγκροτήματος του Ορφέα (casa dell’ fascio) και τοποθετήθηκε το ανάγλυφο σε σχήμα ανοικτού βιβλίου προς ανάμνηση της ενσωμάτωσης της Κω με την Ελλάδα. Το αντίγραφο δεν καταστράφηκε, πρώτα μεταφέρθηκε στο κάστρο της Νερατζιάς όπου φυλάχθηκε και σήμερα βρίσκεται στο χώρο των αποθηκών της αρχαιολογικής υπηρεσίας Κω.