top of page
  • Kostas Kogiopoulos

Ο ΚΥΒΕΡΝΗΤΗΣ MARIO LAGO. GOVERNATORE DI RODI E DELLE ALTRE ISOLE.


Ο Mario Lago γεννήθηκε στη Savona το 1878 και απεβίωσε στις 27/4/1950 στο Capri. Γονείς του ήταν ο εφέτης Eugenio Lago και η Enrichetta Castellacci. Ο πατέρας του ήταν συμμαθητής και φίλος του πρωθυπουργού Giovanni Giolitti,

ο οποίος βοήθησε τον Μ. Lago στην αρχή της καριέρας του2. Μετά την απόκτηση του πτυχίου του στη Νομική, ο Lago ξεκίνησε τη διπλωματική καριέρα του.

Το 1902 εργάσθηκε στο προξενείο της Νίκαιας. Την 1η Ιουλίου 1904 μετατέθηκε στη Ρώμη, στο Υπουργείο Εξωτερικών. Το 1906 ο Μ. Lago ανέλαβε προσωρινός γραμματέας του Αποικιακού Συμβούλιου, μια σημαντική θέση. Μεταξύ του

1914 και 1918 εργάστηκε ως διπλωματικός αντιπρόσωπος στην Ταγγέρη και, στη συνέχεια, το 1919 ανέλαβε Διπλωματικός Επίτροπος στην Πράγα.

Λίγο αργότερα έγινε η αποφασιστική στροφή στην καριέρα του, όταν διορίστηκε πληρεξούσιος Υπουργός, υπεύθυνος για τις ευρωπαϊκές και ανατολικές υποθέσεις. Με αυτήν την ιδιότητα συμμετείχε με την ιταλική αντιπροσωπεία στη Συνδιάσκεψη της Λωζάννης, το Νοέμβριο του 1922. Εκεί επέδειξε τις διπλωματικές του ικανότητες, που οδήγησαν μεταξύ των άλλων στην παραχώρηση της Δωδεκανήσου στην Ιταλία. Λόγω των ικανοτήτων και των προσόντων του, στις 16 Νοεμβρίου 1922 διορίστηκε Κυβερνήτης της Ρόδου και των νησιών του Αιγαίου. Υπήρξε ο μακροβιότερος Κυβερνήτης των νησιών. Στις 31

Οκτωβρίου, μόλις 15 ημέρες νωρίτερα, ο Μουσολίνι είχε σχηματίσει την πρώτη Φασιστική Κυβέρνηση.

Στα τέλη Ιανουαρίου 1923, ο M. Lago, από τη Λωζάννη, ανακοίνωσε την απόφασή του να δεχθεί τη θέση και να πάει στη Ρόδο. Αναχώρησε από το Μπρίντιζι στις 8 Φεβρουαρίου και φθάνοντας στη Ρόδο την επόμενη ημέρα έδωσε τον επί-

σημο όρκο να αναλάβει τη διακυβέρνηση των Νησιών στο όνομα του βασιλιά της Ιταλίας, Vittorio Emanuele III.

Η κυβερνητική δράση του Lago στα νησιά διήρκεσε από το Φεβρουάριο του 1923 έως το Νοέμβριο του 1936. Η θέση του Κυβερνήτη τού παρείχε σχεδόν απόλυτη εξουσία. Ο Lago γνώριζε ότι έρχεται σε ένα μέρος που η πλειοψηφία ανήκε σε ένα άλλο έθνος. Είχε δεσμευτεί στο ακέραιο στην κυβερνητική εντολή του. Έτσι, σε σχετικά λίγα χρόνια, ο Κυβερνήτης (προήχθη σε πρέσβης το 1927 και γερουσιαστής το 1928). Προσπάθησε ως έξυπνος διπλωμάτης, χωρίς βιασύνη, σιγά σιγά να προωθήσει τον αφελληνισμό και παράλληλα τον εξιταλισμό των νησιών και τη φασιστοποίηση.

Υπήρξε ήπιος στην επαφή με το λαό της Δωδεκανήσου. Η θητεία του στα Δωδεκάνησα χαρακτηρίσθηκε από την πλήρη αναδιοργάνωση της Κτήσης, που από μία εγκαταλειμμένη Επαρχία της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας έγινε ένας σύγχρονος ευρωπαϊκός τόπος. Λειτούργησε Κτηματολόγιο και δημιουργήθηκαν νέοι λεπτομερείς χάρτες με τη χρήση σύγχρονων μεθόδων χαρτογράφησης. Κατά τη διάρκεια της θητεία τους άρχισαν τα μεγάλα δημόσια έργα που δημιούργησαν τις σύγχρονες δομές και υποδομές. Η Αρχαιολογία και οι ανασκαφές αποκάλυψαν αρχαία και μεσαιωνικά ευρήματα, ιδίως στην Κω μετά το σεισμό του 1933. Παράλληλα με τις ανασκαφές έγιναν αναστηλώσεις και συντηρήσεις, ενώ σε Ρόδο και Κω έγιναν τα πρώτα μουσεία.

Ο εκσυγχρονισμός όμως του M. Lago δεν σταμάτησε μόνο στα δημόσια έργα. Παρεμβάσεις έγιναν και στη λειτουργία των Κοινοτήτων. Ο νέος Σχολικός Κανονισμός του 1926 επέβαλε στην Εκπαίδευση την ιταλική γλώσσα και απομάκρυνε την Εκκλησία από τα Σχολεία. Υποχρέωσε επίσης τους Δωδεκανήσιους πτυχιούχους σε υποχρεωτική φοίτηση στο Πανεπιστήμιο της Πίζας, ώστε να τους επιτραπεί η έγκριση άσκησης επαγγέλματος.

Μία άλλη σοβαρή παρέμβαση έγινε στην Εκκλησία, η οποία βαθμιαία έχασε όλα τα προνόμια που είχε επί Οθωμανοκρατίας. Η προσπάθεια του Αυτοκεφάλου (δηλαδή της αποκοπής της Εκκλησίας της Δωδεκανήσου από το Πατριαρχείο) είναι η ενέργεια που ξεχείλισε το ποτήρι. Η σύγκρουση του Κυβερνήτη με τον ορθόδοξο λαό ήταν κάθετη. Η εξέγερση της Καλύμνου είχε τραγικές συνέπειες, με ένα νεκρό και αρκετές φυλακίσεις και καταστολή. Ο Mario Lago με την εμμονή του ήταν ο κύριος υπεύθυνος γι’ αυτές τις αντιδράσεις και τα γεγονότα που ενέπλεξαν τους Μητροπολίτες Δωδεκανήσου, το Πατριαρχείο, την Ελλάδα και την Ιταλία και έλαβαν διεθνή έκταση.

Οι ακροβασίες του Mario Lago, που προσπαθούσε να ισορροπήσει μεταξύ της φιλελεύθερης ιδεολογίας του, στο πνεύμα του Giolitti και του Φασισμού, δεν απέδωσαν. Ο τρόπος διακυβέρνησης του Mario Lago δεν μπόρεσε να συνεχισθεί μετά την αλλαγή που συνέβη στη φασιστική πολιτική γύρω στο 1935, ειδικά όσον αφορούσε τη διοίκηση των αποικιών και των υπερπόντιων εδαφών. Έτσι άρχισε να θεωρείται πια «ξεπερασμένος» και αντικαταστάθηκε από τον καθαρόαιμο φασίστα τέτραρχο (quadrumviro) Cesare Maria De Vecchi di Val Cismon το φθινόπωρο του 1936, ο οποίος αντανακλούσε καλύτερα τη νέα πολιτική αντίληψη για το “Impero”-«Αυτοκρατορία» που απαιτούσε γρήγορα και ριζικά αποτελέσματα. Ο De Vecchi κατέκρινε τον Mario Lago και το έργο του, γιατί δεν είχε την πυγμή να επιταχύνει την ιταλοποίηση των Δωδεκανησίων.

Έτσι άδοξα τελείωσε η μακρά περίοδος του Mario Lago. Μετά τα Δωδεκάνησα επέστρεψε στην Ιταλία και αποσύρθηκε πικραμένος στη βίλλα του “La Vedetta” στο Κάπρι. Διατήρησε το αξίωμα του ισόβιου γερουσιαστή.

Ως γερουσιαστής ανέλαβε διάφορες θέσεις στη Γερουσία5: 1) Τακτικό μέλος της Επιτροπής Δίωξης του Ανώτατου Δικαστηρίου (από 29 Αυγούστου 1937 έως 2 Μαρτίου 1939 και από 17 Απριλίου έως 21 Δεκεμβρίου 1939), που κρίνει εγκλήματα προδοσίας και επίθεση κατά της ασφάλειας του Κράτους. Κρίνει επίσης τους Υπουργούς που κατηγορούνται από τη Βουλή των Αντιπροσώπων. 2) Γραμματέας της Επιτροπής για τις υποθέσεις της Ιταλικής Αφρικής (από 17 Απριλίου 1939 έως 25 Ιανουαρίου 1941). 3) Αναπληρωματικό μέλος της Επιτροπής Ανάκρισης και Έρευνας του Ανώτατου Δικαστηρίου (από 25 Ιανουαρίου 1940 έως 5 Αυγούστου 1943). 4) Μέλος της Επιτροπής των Ενόπλων Δυνάμεων (από 25 Ιανουαρίου 1941 έως 5 Αυγούστου 1943).

Το 1941 ο Lago επανήλθε στη συγγραφική ασχολία του. Έγραψε το βιβλίο “E intanto lavoriamo”-«Εν τω μεταξύ εργαζόμαστε», ένα μυθιστόρημα που εκδόθηκε από τον εκδοτικό οίκο Mondadori, στο οποίο περιγράφεται η ζωή της οικογένειας Ardizzone, που μετανάστευσε από τη Λιγουρία στη Ρόδο και βασίζεται στη μακρά περίοδο της διακυβέρνησής του.

Η μεταφασιστική Ιταλία τον θεώρησε συνεργάτη του φασιστικού καθεστώτος και του αφαίρεσε τον τίτλο του γερουσιαστή. Πέθανε στο Κάπρι στις 27 Απριλίου 1950.


18 views0 comments
bottom of page