Τα ναζιστικά στρατεύματα στις 16 Απριλίου 1945 πρόσθεσαν ακόμη ένα έγκλημα στα τόσα που είχαν κάνει στην Κω. Εκτέλεσαν με συνοπτικές διαδικασίες Έλληνες‧ τον Θεόκριτο Κώστογλου, την Ανεζούλα Πατάκου-Tρουμούχη, παρόλο που ήταν έγκυος και τη Σταματία Περή, προσθέτοντας μια ακόμη σελίδα δόξας στον τόπο μας και μια μαύρη για το Ναζισμό.
Οι Γερμανοί ένιωθαν ότι πλησίαζε το τέλος. Η πείνα ήταν μεγάλη και οι λιποταξίες πολλές· ιδίως των Πολωνών και των Αυστριακών. Στην προσπάθεια να διατηρήσουν τον έλεγχο και την πειθαρχία του στρατεύματος, κατέφυγαν σε αυστηρά μέτρα.
Υποψιάζονταν ότι πίσω από τα βουνά, στην Αγία Ειρήνη, υπήρχαν κλιμάκια που βοηθούσαν τις διαφυγές. Σκέφθηκαν να οργανώσουν μια επιχείρηση με δήθεν φυγάδες για να δουν πώς λειτουργεί η οργάνωση. Κατόπιν ισχυρές γερμανικές δυνάμεις ανέβηκαν στο βουνό και συνέλαβαν τον Θεόκριτο, την ώρα που μάζευε τα πράγματα των κατασκόπων, καθώς και άλλους βοσκούς, τους Αντώνη και Κώστα Τρουμούχη και τον Γιάννη Καλυμιαναρή. Συνέλαβαν και τις γυναίκες Ανεζούλα Πατάκου-Τρουμούχη και τις αδελφές Σεβαστή, Σταματία και Διονυσία Περή, όπως και το Γεώργιο Μυλωνά, που βοηθούσε στη διαφυγή Ιταλών. Τους έκλεισαν όλους σε κελιά στο Κάστρο.
Τον Θεόκριτο και έναν άλλο βοσκό τους μετέφεραν πρώτα στην Αντιμάχεια, όπου και άρχισαν τα πρώτα βασανιστήρια. Στη συνέχεια τον μετέφεραν στο Κάστρο της Κω και τον φυλάκισαν. Υπέστη τρομερά βασανιστήρια.
ΤΟ ΓΕΡΜΑΝΙΚΟ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΠΟΛΕΜΟΥ ΓΡΑΦΕΙ:
Οι Γερμανοί κατέγραψαν τη σύλληψη και το υλικό, που βρήκαν στη μάντρα, στο ημερολόγιο πολέμου της Μεραρχίας Εφόδου «Ρόδος». Στην αναφορά για αντικατασκοπεία γράφει: «Τον Φεβρουάριο κατορθώσαμε να εξαλείψουμε το κέντρο κατασκοπείας της Κω. Επρόκειτο για μία ομάδα που διέθετε ασύρματο και αποτελούνταν από ένα Βρετανό λοχία και 4 Έλληνες στρατιώτες και μετάδιναν πληροφορίες στη Σύμη. Αυτή η ομάδα ήταν σε επαφή με αρκετούς πολίτες που βοηθούσαν να διαφεύγουν στην Τουρκία, πολλοί Γερμανοί και Ιταλοί λιποτάκτες. Συλλάβαμε 11 Έλληνες, αλλά ο Βρετανός και οι 4 Έλληνες κατάφεραν να ξεφύγουν. Βρέθηκε ένα τετράδιο με κώδικες, ένα κατάλογος αποκωδικοποίησης, ένας κατάλογος με συντμήσεις, 8.450.000 δραχμές και 6 αγγλικές επιστολές. Από τα στοιχεία που βρέθηκαν καταλάβαμε ότι η κατασκοπευτική ομάδα ήταν καλά ενημερωμένη για την στρατιωτική κατάσταση της Κω. Οι έρευνες συνεχίζονται».
Η «δίκη» διήρκεσε μια εβδομάδα με δημόσιο κατήγορο τον ανθυπολοχαγό της γκεστάπο Birkolz, ο οποίος ήρθε ειδικά γι’ αυτή την αποστολή. Η απόφαση ήταν καταδικαστική για έξι άτομα: Θεόκριτο και Βασίλη Κώστογλου, Ανεζούλα Πατάκου-Τρουμούχη, Σταματία και Διονυσία Περή και Γεώργιο Μυλωνά.
Οι Ορθόδοξη Κοινότητα προσπάθησε να καθυστερήσει ή να ακυρώσει την απόφαση. Ο Αρχιμανδρίτης Φιλήμων Φωτόπουλος, συνοδευόμενος από το Γεώργιο Κουτσουράδη, την Περσεφόνη Κουτσουράδη, τη Βάσω Θυμανάκη και άλλους, επισκέφθηκαν το Γερμανό διοικητή, αντισυνταγματάρχη Heinemeier, και τον παρακάλεσαν να μην εκτελέσει τις ποινές. Τον επισκέφθηκε και ο καθολικός ιερέας Μichelangelo Bacheca για τον ίδιο λόγο. Ο Γερμανός διοικητής όμως ήταν ανένδοτος και αφού έβαλε σε τρεις από αυτούς μικρότερες ποινές, αποφάσισε ότι θα εκτελούνταν οι υπόλοιποι τρεις, ο Θεόκριτος Κώστογλου, η Ανεζούλα Πατάκου-Τρουμούχη, παρόλο που ήταν έγκυος και η Σταματία Περή.
Η ΑΡΝΗΣΗ ΤΟΥ ΔΙΟΙΚΗΤΗ ΤΩΝ ΙΤΑΛΩΝ ΚΑΡΑΜΠΙΝΙΕΡΩΝ D. ZUCCHELLI ΝΑ ΕΚΤΕΛΕΣΕΙ ΤΙΣ ΠΟΙΝΕΣ
Οι Γερμανοί γνώριζαν ότι εκτελούσαν μια βρόμικη δουλειά και γι’ αυτό θέλησαν να το ρίξουν στους Ιταλούς. Ο διοικητής των καραμπινιέρων Dante Zucchelli, που συμμετείχε στην κατασκοπεία, όπως αναφέρει στις σημειώσεις του, δεν θέλησε να είναι εκείνος και οι καραμπινιέροι του, αυτοί που θα εκτελούσαν τις ποινές. Ο Γερμανός ανθυπολοχαγός Birkolz είχε αποφασίσει τις ποινές και ήθελε να τις εκτελέσουν οι καραμπινιέροι της Κω. Έτσι έστειλε στις 21.00΄ της 13ης Απριλίου δύο στρατιώτες στο σπίτι του (πρώην Πνευματικό κέντρο) (σήμερα στεγάζεται το Γραφείο Τουριστικής Προβολής και Ανάπτυξης του Δήμου Κω), για να τον συνοδέψουν στον Birkolz. Ευτυχώς ένας από τους στρατιώτες ήταν ο Joseph Hofbauer, γνωστός του Zucchelli, που πάντα τον ενημέρωνε για τις ανακρίσεις του Θεόκριτου Κώστογλου. Πριν φθάσουν στο Διοικητήριο (σημερινό Επαρχείο), τον ειδοποίησε ότι η κατάσταση ήταν επικίνδυνη και να προσέχει. Αφού οι Γερμανοί περικύκλωσαν την Αστυνομία, ρώτησαν τον Zucchelli, αν επιμένει ακόμη στην απόφασή του να μην εκτελέσει τους μελλοθάνατους. Εκείνος αρνήθηκε για άλλη μια φορά. Έτσι ο Keller (διοικητής τομέα Κω) αποφάσισε ότι η εκτέλεση θα γινόταν το επόμενο πρωί στην πλατεία Ελευθερίας και όσο για τον Zucchelli θα τον τιμωρούσε με σοβαρή ποινή.
Εν τω μεταξύ με τηλεφωνική παρέμβαση, ο διοικητής της Λέρου, συνταγματάρχης Κοscella (ανώτερος του διοικητή της Κω), διέταξε ότι οι καραμπινιέροι δεν ήταν υποχρεωμένοι να κάνουν πράγματα έξω από τα καθήκοντά τους. Ο Keller, ενώ γνώριζε την απόφαση, από πείσμα κάλεσε τον Zucchelli να τον μεταπείσει, λέγοντάς του ότι οι στρατιώτες θα έκαναν την εκτέλεση και οι καραμπινιέροι απλώς θα επέβαλαν την τάξη. Ο Zucchelli δεν δέχθηκε ούτε αυτή τη λύση και η εκτέλεση καθυστερούσε‧ από τις 10.00΄ που είχε προγραμματισθεί μεταφέρθηκε στις 13.00΄ και τελικά μετατέθηκε για το επόμενο πρωί.
Δόθηκε χρόνος έτσι στον delegato, τον καθολικό ιερέα και τους αρχηγούς της ορθόδοξης κοινότητας να υποβάλουν αίτηση χάριτος και να στείλουν τηλεγραφήματα γι’ αυτό το σκοπό. Έτσι σώθηκαν ο Βασίλης Κώστογλου, ο Γεώργιος Μυλωνάς και η Διονυσία Περή.
Τους υπολοίπους τρεις δεν μπόρεσαν να τους σώσουν, διότι η Ανώτατη Διοίκηση της Ρόδου είχε εγκρίνει την εκτέλεσή τους, που θα γινόταν σε κρυφό μέρος.
Η εκτέλεση των Θεόκριτου Kώστογλου, Ανεζούλας Πατάκου-Tρουμούχη και Σταματίας Περή πραγματοποιήθηκε την αυγή της 16ης Απριλίου 1945, λίγες μόνο μέρες πριν το τέλος του πολέμου στις 9/Μαΐου/1945.
Μια αδικία χωρίς κανένα λόγο και δυστυχώς κανείς δεν τιμωρήθηκε γι’ αυτό. Οι εγκληματίες επέστρεψαν μετά τον πόλεμο στη Γερμανία και συνέχισαν χωρίς καμμιά ενοχή τη δουλειά τους.