top of page
  • Kostas Kogiopoulos

Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΟΙΝΟΠΟΙΕΙΟΥ (CAIR) ΤΗΣ ΚΩ. ΟΙΝΟΠΟΙΗΤΙΚΟΣ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΜΟΣ ΚΩ (VINKO).

Η καλλιέργεια αμπελιών στο νησί της Κω έχει ιστορία χιλιάδων χρόνων. Η καλλιέργεια και η παραγωγή κρασιού γινόταν με χειρωνακτικές μεθόδους.



Το 1928 η δημιουργία του οινοποιείου ήταν μία σπουδαία τομή για τα δεδομένα της εποχής. Ιδρύθηκε με αρχικό κεφάλαιο 1.100.000 λιρέτες, το οποίο αυξήθηκε κατ' επανάληψη, για να φθάσει το 1938 τις 3.000.000. Το 1946 το εταιρικό κεφάλαιο ανερχόταν σε 4.500.000 λιρέτες.

Η ιταλική εταιρεία C.A.I.R. (Compania Agricola Industriale Rodi) υπήρξε η κυριότερη επιχείρηση στον κλάδο, που είχε εργοστάσια στην πόλη της Ρόδου, στις Φάνες της Ρόδου και στην Κω. Η C.A.I.R. έτυχε ιδιαίτερης προστασίας από τις ιταλικές αρχές και είχε ουσιαστικά από το ένα μέρος το προνόμιο εξαγοράς των σταφυλιών σε χαμηλές τιμές, ενώ από το άλλο με διάφορες δασμολογικές εύνοιες διευκολυνόταν η διάθεση των προϊόντων της στην ιταλική αγορά.

Τα κρασιά, που παρήγε, ήταν τυποποιημένα σε φιάλες, αλλά και χύμα. Τα 80% της παραγωγής πωλούνταν στην Ιταλία, όπου οι διάφοροι τύποι κρασιών της C.A.I.R. είχαν επικρατήσει. Επίσης μικρές ποσότητες εξάγονταν στην Αίγυπτο, στο Μεξικό και στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής. Η παραγωγή της C.A.I.R. το 1938 ήταν 20.576 χιλιόγραμμα. Το μόνιμο προσωπικό (διοικητικό, τεχνικό και εργάτες), που χρησιμοποιήθηκε για την παραγωγή αυτή, τον ίδιο χρόνο έφθανε τα 48 άτομα, τα οποία πραγματοποίησαν 14.000 ημέρες εργασίας.

Ο σχεδιασμός Βιοτεχνικής Ζώνης στην περιοχή Κουμ-μπουρνού βόρεια της πόλης έγινε κατά την περίοδο 1928 – 1932 (οινοποιείο, σφαγείο, πρατήριο καυσίμων). Το 1929 ξεκινά η κατασκευή του οινοποιείου της Κω επιφάνειας  2.300 m2. Ως παράρτημα της Ρόδου σε περιοχή δημόσιου οικόπεδου.



Εγκαινιάζεται και λειτουργεί το 1932. Κατασκευάστηκε σε δύο φάσεις. Η πρώτη ολοκληρώθηκε το 1932 ένα χρόνο πριν τον σεισμό και η δεύτερη φάση το 1935 - 1937.



Το 1949 κατόπιν πωλήσεως μεταβιβάζεται από την Ανώνυμη Γεωργική και Βιομηχανική Εταιρεία Ρόδου (C.A.I.R.) στο νεοϊδρυθέντα Συνεταιρισμό Οινοποιήσεως και Πωλήσεως σταφυλιών νήσου Κω (ΣΥΝ. Ε.Π.Ε.). Επί προεδρίας Γ. Κουτσουράδη δόθηκε το όνομα VINKO και έγινε η τυποποίηση των προϊόντων.




Η παραγωγή αυξάνεται συνεχώς, οι συσκευασίες βελτιώνονται και οι εξαγωγές διευρύνονται σ' ολόκληρο το μεσογειακό χώρο. Το 1954 σε συνεργασία με την ΑΓΡ. ΕΞ. εξάγει σταφύλια στη Γερμανία. Εξαγωγές επίσης γίνονταν και στη Μέση Ανατολή, στην Ιταλία, στη Γαλλία και στην Ισπανία. Μετά τη μεταπολίτευση η εταιρεία ονομάζεται Αγροτικός Οινοποιητικός Συνεταιρισμός νήσου Κω.

Πρόεδροι υπήρξαν οι: Μιχαήλ Γεωργιάδης, Γεώργιος Κουτσουράδης, Αντώνιος Χατζηγεωργαλλής, Ευάγγελος Χατζηκαλύμνιος, Κων/νος Οικονομίδης, Δημήτριος Καλογρίδης, Σπύρος Μαστρογιώργης.

Το μόνιμο προσωπικό αποτελούνταν από 20 άτομα, το καλοκαίρι όμως έφθανε περίπου τα 50 άτομα.





Γύρω στο 1990 αρχίζει η πτωτική τάση. Οι καλλιέργειες εγκαταλείπονται. Οι εργαζόμενοι στρέφονται μαζικά στον τουρισμό. Τα αγροκτήματα αστικοποιούνται. Η παραγωγή κρασιού και ξιδιού μειώνεται συνεχώς και το εργοστάσιο λειτουργεί για τελευταία χρονιά το 1999. Στις 30 Απριλίου 2001 κλείνει εντελώς.

Οι εγκαταστάσεις και τα μηχανήματα γίνονται ιδιοκτησία της Αγροτικής Τράπεζας Ελλάδος έναντι των ληξιπρόθεσμων δανείων, των τοκοχρεολυσίων και των υποθηκεύσεων της περιουσίας του συνεταιρισμού.




 

Σήμερα εγκαταλειμμένο, αφημένο στη φθορά του χρόνου, μολύνει την γύρω περιοχή. Ένα άλλο ερείπιο της πάλαι ποτέ βιομηχανικής περιόδου του νησιού.

Το παλιό οινοποιείο (CAIR, VINCO) είναι περιουσία του Δήμου Κω. Κηρύχτηκε διατηρητέο και εγκαταλείφτηκε στην τύχη του, λεηλατήθηκε και αποξήλωσαν όλο τον εξοπλισμό του, υπέστη σοβαρές ζημιές στην κτηριακή του υποδομή με τον σεισμό του 2017 και κάηκε τρείς φορές. Το κτίριο ήταν γεμάτο αμίαντο (υλικό μηδενικής ανοχής, κίνδυνος θάνατος) για την περιοχή και την πόλη της Κω. Μόλις το 2023 αφαιρέθηκε αλλά παραμένει κλεισμένος σε μεγάλες πλαστικές σακούλες μαζί με άλλα απορρίμματα πάντα στο χώρο του.




 







bottom of page