Το θωρηκτό “Napoli” ήταν ένα θωρηκτό προ Dreadnought. Υπήρξε το τελευταίο πλοίο της κατηγορίας “Regina Elena”, που αποτελούνταν από 4 μονάδες. Τεχνικά στοιχεία: Η ημερομηνία έναρξης κατασκευής: 21/10/1903, εκτόπισμα 12.833 τόνοι. Καθέλκυση 10/9/1905. Οπλισμός: 2 × 305/40 mm. 12 × 203/45 mm. 24 × 76/40 mm.
2 × 47 mm. 2 × τορπιλοσωλήνες 450 mm.
Ήταν ταχύτατο πλοίο και πολύ καλά προστατευμένο, αλλά με ανεπαρκή κύριο οπλισμό για παρατεταμένες συγκρούσεις.
Η ΔΡΑΣΗ ΤΟΥ ΠΛΟΙΟΥ
Πρώτος κυβερνήτης του “Napoli” ήταν ο Umberto Cagni, γνωστός από τις εξερευνήσεις του στο Βόρειο Πόλο μαζί με τον Δούκα των Αμβρουζίων, που αργότερα έφθασε στο βαθμό του Ναυάρχου.
Η πρώτη αποστολή του πλοίου ήταν να βοηθήσει τις σεισμόπληκτες πόλεις της Καλαβρίας και της Σικελίας στις 28 Δεκεμβρίου 1908.
Στις 12 Απριλίου 1911 βρέθηκε στην Κρήτη και παρέμεινε στη Σούδα, πραγματοποιώντας διάφορες επισκέψεις στη Δήλο, τη Σύρο και στις ακτές της Παλαιστίνης.
Την 1η Ιουλίου 1911 επέστρεψε στον Τάραντα.
Όταν η Ιταλία κήρυξε τον πόλεμο στην Οθωμανική Αυτοκρατορία, το “Napoli” ανήκε στον 1η Μοίρα του 1ου στολίσκου μαζί με τα άλλα 3 αδελφά του πλοία υπό τη διοίκηση του Αντιναυάρχου Augusto Aubry.
4 Οκτ. 1911. Αποβίβασε ναυτικό άγημα ενός λόχου στο Τομπρούκ, που παίρνει μέρος στην κατάληψη της πόλης. Μετά το ξέσπασμα του πολέμου, το “Napoli”, το αδελφό του θωρηκτό “Roma” και τα θωρακισμένα καταδρομικά “Pisa” και “Amalfi” ανέλαβαν να αποκλείσουν την Τρίπολη.
9 Οκτ. - 14 Οκτ. 1911. Του ανατέθηκε η επίβλεψη και προστασία των εργασιών των εγκαταστάσεων της βάσης του Τομπρούκ
Στις 15 Οκτ. 1911 το “Napoli”, το οποίο είχε αποσπαστεί στον 2ο στολίσκο για να ενισχύσει τα θωρακισμένα καταδρομικά της 1ης μοίρας, έφτασε στη Δέρνα της Λιβύης με συνοδεία αρκετών πολεμικών και βομβάρδισαν την πόλη. Σε διάστημα 30 λεπτών είχαν σχεδόν ισοπεδώσει την πόλη.
Στις 18 Οκτ. 1911 οι Τούρκοι υποχώρησαν από την πόλη, η οποία στη συνέχεια καταλήφθηκε από τον ιταλικό στρατό.
Εντωμεταξύ το “Napoli” επέστρεψε στην 1η μοίρα, και στις 18 Οκτωβρίου, το πλοίο ασχολήθηκε με συνοδεία μεταγωγικών.
19 Οκτ. 1911. Πήρε μέρος στην κατάληψη της Βεγγάζης.
Ο ιταλικός στόλος βομβάρδισε την πόλη το επόμενο πρωί, αφού η οθωμανική φρουρά αρνήθηκε να παραδοθεί. Οι Ιταλοί ανάγκασαν γρήγορα τους Οθωμανούς να αποσυρθούν στην πόλη μέχρι το βράδυ. Μετά από μια σύντομη πολιορκία, οι Οθωμανικές δυνάμεις αποσύρθηκαν στις 29 Οκτωβρίου, αφήνοντας την πόλη στους Ιταλούς.
Το Νοέμβριο, οι Οθωμανοί ξεκίνησαν μια μεγάλη απόπειρα ανάκτησης της πόλης. Προς το τέλος του μήνα, οι Ιταλοί ξεκίνησαν μια αντεπίθεση που αποτελούνταν από τρία τάγματα πεζικού με συμμετοχή ενός αγήματος 150 ανδρών από το “Napoli”.
Μέχρι το Δεκέμβριο, το “Napoli” και τα άλλα πλοία της 1ης μοίρας διαμοιράστηκαν στα λιμάνια της Κυρηναϊκής. Το “Napoli” παρέμεινε στη Ντέρνα.
1 Δεκ. 1911. Βομβάρδισε τους Βεδουίνους της Δέρνας, που προσπαθούσαν να απωθήσουν τα ιταλικά στρατεύματα, που έφθασαν από τη Μητρόπολη.
Δεκ. 1911. Το πλοίο προσέφερε ένα άγημα με πυροβόλα των 75mm στην ιταλική διοίκηση της Δέρνας, όπου έλαβε μέρος σε αρκετές συγκρούσεις.
18 Απριλ. 1912. Πήρε μέρος στον βομβαρδισμό εναντίον των Δαρδανελλίων.
Στις αρχές του 1912, το μεγαλύτερο μέρος του στόλου, συμπεριλαμβανομένου και του “Napoli”, αποσύρθηκε στην Ιταλία για επισκευές και συντήρηση, αφήνοντας μόνο μια μικρή δύναμη καταδρομικών και ελαφρών σκαφών να περιπολούν τις ακτές της Βόρειας Αφρικής.
ΟΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΔΩΔΕΚΑΝΗΣΑ
Στις 13/Απριλίου/1912, η 1η Μοίρα θωρηκτών αναχώρησε από τον Ταράντα, με προορισμό το νησί της Ρόδου. Συγχρόνως η 3η Μοίρα ανέλαβε να συνοδεύσει τα μεταγωγικά πλοία που μετέφεραν το εκστρατευτικό σώμα κατάληψης του στρατηγού Giovanni Ameglio από το Τομπρούκ στη Ρόδο. Τόσο ισχυρή ναυτική παρουσία δεν είχε ξαναπαρουσιασθεί στο Αιγαίο.
Στις 4/Μαΐου τα ιταλικά θωρηκτά κάλυψαν την απόβαση έξω από την πόλη της Ρόδου, ενώ τα μεταγωγικά πλοία αποβίβασαν την εκστρατευτική δύναμη 10 μίλια (16 χλμ.) νότια. Οι Ιταλοί στρατιώτες προχώρησαν γρήγορα στην πόλη, υποστηριζόμενοι από πυροβολικό και τα κανόνια του ιταλικού στόλου. Οι Τούρκοι παραδόθηκαν στην πόλη την επόμενη μέρα. Η τουρκική φρουρά κατέφυγε και οχυρώθηκε στο ορεινό χωριό Ψίνθος και αντιστάθηκε μέχρι τις 17 Μαΐου, οπότε και παραδόθηκε.
Μεταξύ 8 και 20 Μαΐου/1912, το “Napoli” συμμετείχε στην κατάληψη των Δωδεκανήσων. Αποβίβασε στην Τήλο ναυτικό άγημα ενός λόχου, συνέλαβε την τουρκική φρουρά και τις Αρχές και κατέλαβε το νησί.
Στις 20/Μαΐου αποβίβασε στην Κω ναυτικό άγημα ενός λόχου, συνέλαβε τους Τούρκους στρατιώτες και δημοσίους υπαλλήλους και κατέλαβε το νησί.
Τον Ιούνιο του 1912 το “Napoli” και τα υπόλοιπα πλοία της 1ης μοίρας στάθμευαν στη Ρόδο. Κατά τη διάρκεια των επόμενων 2,5 μηνών παρέμεινε αποσπασμένο στην ιταλική Ναυτική Μοίρα Αιγαίου με σκοπό την επαγρύπνηση για τυχόν τουρκική προσπάθεια ανακατάληψης της Δωδεκανήσου.
Στα τέλη του Αυγούστου/1912 η πρώτη μοίρα επέστρεψε στην Ιταλία για τις αναγκαίες επισκευές και συντήρηση και αντικαταστάθηκε από τα θωρηκτά της 2ης μοίρας.
Στις 15/Οκτωβρίου/1912 (ν.η.) υπογράφηκε η Συνθήκης Eιρήνης του Ouchy και τελείωσε ο Ιταλοτουρκικός πόλεμος.
Η πολεμική δράση του πλοίου στη Λιβύη ήταν και η μοναδική ίσως που χρησιμοποίησε τα πυροβόλα του.
Τον Ιούνιο του 1913 επισκέφθηκε την Αλβανία.
Κατά τη διάρκεια του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου το πλοίο παρέμενε, σχεδόν πάντα, στα λιμάνια του Τάραντα και του Μπρίντιζι, πραγματοποιώντας 12 ανώδυνες πολεμικές αποστολές σε σύνολο 154 ωρών, από 17/Μαΐου έως 13/Αυγούστου/1916 και από 26/Σεπτεμβρίου/1916 έως Ιουλίου 1917, οπότε και στάθμευσε στην Αλβανία.
Τον Ιούνιο του 1920 το πλοίο μετατράπηκε σε εκπαιδευτικό και πέρασε ξανά από τα γνωστά νερά της Δωδεκανήσου για τελευταία φορά.
Τον Σεπτέμβριο/1925 βρισκόταν στο λιμάνι της Πόλα.
Τον Σεπτέμβριο/1926 το πλοίο παροπλίσθηκε και τον επόμενο χρόνο ρυμουλκήθηκε στην Σαβόνα, όπου και διαλύθηκε.
Πηγές:
1) Κογιόπουλου Κ., Κως 1912. Η αρχή της ιταλικής κατοχής, Κως 1998.
2) Κογιόπουλου Κ., Κως 1912 -1948. Από την κατοχή στην Ενσωμάτωση, Κως, 2011.
3) Navi e Marinai. Vol. II. Compania Generale Editoriale.