ΟΙ ΠΡΩΤΟΠΟΡΟΙ ΣΤΗΝ ΑΝΑΚΑΛΥΨΗ ΤΟΥ ΑΣΚΛΗΠΙΕΙΟΥ.Ο OLIVIER RAYET.

O Olivier Rayet ηταν Γάλλος αρχαιολόγος με το υπόμνημά του “Mémoire sur l’île d Kos” μάς άφησε μια σημαντική μαρτυρία για την Κω του 1871.

Ο Olivier Rayet με σπουδές στις καλύτερες σχολές της Γαλλίας και μέλος της Γαλλικής Σχολής της Αθήνας επισκέπτεται την Κω το 1871, γνωρίζοντας ήδη τη λαμπρή ιστορία του νησιού. Νέος, μόλις 24 ετών, κινούμενος από το πάθος, αλλά και το θαυμασμό του για την ελληνική ιστορία, οπλισμένος με γνώση και πείσμα ξεκίνησε το ταξίδι του. Όπως γράφει ο ίδιος: Το 1871 πέρασα μια μεγάλη περίοδο στο νησί, που το διέτρεξα από την μία άκρη έως την άλλη. Το αποτέλεσμα απ’ αυτά τα δύο ταξίδια σύμφωνα με τη σύγχρονη γεωγραφία, τη στατιστική και την αρχαία τοπογραφία αναφέρω στο έργο μου “Mémoire sur l’île de Kos”.

Α) Την πρώτη φορά βρέθηκε στην Κω μάλλον τυχαία, για λίγες ώρες, περιμένοντας να πάρει το ατμόπλοιο για Σμύρνη με σκοπό να αναχωρήσει για Γαλλία. Δεν μπόρεσε όμως να ασχοληθεί με το νησί λόγω χρόνου, αλλά και διάθεσης από τις πληροφορίες για τα τραγικά γεγονότα του Γαλλοπρωσικού Πολέμου. Εκείνη όμως η επίσκεψη ίσως να του κίνησε το ενδιαφέρον να επιστρέψει για έρευνα στην Κω. Όπως γράφει ο ίδιος: Το πρώτο ταξίδι έγινε τον Σεπτέμβριο του 1870 μαζί με τον A. Cartault2 και το δεύτερο το φθινόπωρο του 1871. Μόλις αποβιβαστήκαμε στην Κω για μερικές ώρες στο ταξίδι μας από την ακτή της Μικράς Ασίας και περιμένοντας το ατμόπλοιο για Σμύρνη απ’ όπου θα αναχωρούσαμε για τη Γαλλία, ενημερωθήκαμε γιατα πολιτικά γεγονότα του 1870 (Γαλλοπρωσικός Πόλεμος). 

Β) Τη δεύτερη φορά που ήρθε στο νησί έμεινε αρκετά ώστε να ερευνήσει όλα αυτά που περίμενε να του αποκαλύψει η Κως. Γνώριζε ήδη τη λαμπρή ιστορία του νησιού, τον Ιπποκράτη, τον Απελλή, το Φιλητά και το Θεόκριτο. Περιπετειώδης, με το νεανικό ενθουσιασμό των 24 χρόνων του, ήθελε να δει την πατρίδα αυτών των γιγάντων με την ελπίδα να ανακαλύψει τα χνάρια τους και να γνωρίσει το περιβάλλον που έζησαν.

Κινούμενος από το πάθος, αλλά και το θαυμασμό του για την ελληνική ιστορία, οπλισμένος με γνώση και πείσμα ξεκίνησε το ταξίδι του. Όπως γράφει ο ίδιος: Το 1871 πέρασα μια μεγάλη περίοδο στο νησί, που το διέτρεξα από την μία άκρη έως την άλλη. Το αποτέλεσμα απ’ αυτά τα δύο ταξίδια σύμφωνα με τη σύγχρονη γεωγραφία, τη στατιστική και την αρχαία τοπογραφία αναφέρω στο έργο μου “Mémoire sur l’île de Kos”.

Τα συμπεράσματα από την έρευνά του στην Κω δημοσίευσε σε δύο εργασίες. Πρώτα, το 1875, δημοσίευσε την εργασία “Inscriptions del’ île de Kos” σε 60 σελίδες, που αφορούσε ένα σύνολο 15 κωακών επιγραφών που εντόπισε. Η δεύτερη και σημαντικότερη εργασία του “Mémoire sur l’île de Kos”4 δημοσιεύθηκε το 1876 σε 79 σελίδες.

Στην πλούσια βιβλιογραφία και τις παραπομπές του διακρίνουμε τους αρχαίους Έλληνες και Ρωμαίους συγγραφείς: Όμηρο, Διόδωρο Σικελιώτη, Παυσανία, Στράβωνα, Θουκυδίδη, Ηρόδοτο, Αριστοτέλη, Θεόκριτο, Πλίνιο, Σενέκα, Οράτιο, Κικέρωνα, Τάκιτο. Επίσης αναφέρει και τους σημαντικούς περιηγητές πριν απ’ αυτόν που έγραψαν για το νησί: τους William Martin Leake, Choiseul Gouffier, Ludwig Ross, Charles Félix Marie Texier, Richard Popplewell Pullan, Charles Thomas Newton. Ο

χάρτης που χρησιμοποίησε στις εξερευνήσεις του ήταν ο χάρτης του Αγγλικού Ναυαρχείου του πλοιάρχου T. Graves του 1841, που επανασχεδίασε με τις προσθήκες και ενδείξεις που εκείνος επέλεξε.

ΠΟΥ ΒΡΙΣΚΕΤΑΙ ΤΟ ΑΣΚΛΗΠΙΕΙΟ

Η τοποθέτηση του Ασκληπιείου στον χώρο του από τον O. Rayet 33 χρόνια πριν την ανακάλυψη του.

Αν τοποθετήσουμε πάνω στον χάρτη του O. Rayet τον χάρτη του Google earth τότε όντως συμπίπτει η περιοχή με το Ασκληπιείο σήμερα με εκείνη που υπέδειξε ο O. Rayet το 1871 και είναι εντυπωσιακό.

Το Ασκληπιείο, το τοποθετεί ο Rayet κοντά στην πόλη, όπως κάνουν όλοι οι περιηγητές που πέρασαν από την Κω.

Η ακριβής πρόβλεψή του για την τοποθεσία του Ασκληπιείου είναι εντυπωσιακή. Όπως το τοποθετεί στον αγγλικό χάρτη που χρησιμοποίησε στις εξερευνήσεις του ήταν ο χάρτης του Αγγλικού Ναυαρχείου του πλοιάρχου T. Graves του 1841, που επανασχεδίασε με τις προσθήκες και ενδείξεις που εκείνος επέλεξε.

Η υπόθεση της τοποθεσίας μόνο ένας καλός γνώστης της ιστορίας με το ένστικτο του Rayet μπορούσε να κάνει. Αφού αιτιολογεί τη σκέψη του, σημειώνει και στο χάρτη την τοποθεσία. Γράφει: «Σε έναν αγρό, λίγα λεπτά προς τα δυτικά της πόλης, παρατηρούμε μια δωρική στέγη εισόδου από λευκό μάρμαρο πολύ μεγάλων διαστάσεων και με πολύ καθαρό προφίλ. Σε αυτό το σημείο οι τοίχοι της περίφραξης είναι γεμάτοι από κομμάτια καλού, λευκού μαρμάρου. Εδώ νομίζω ότι θα πρέπει να ήταν το Ασκληπιείο. Θα ήταν επιθυμητό να έκαναν σε αυτό το σημείο ανασκαφές». Την άποψη αυτή υποστήριξε αργότερα και ο Βρετανός επιγραφικός W.R. Patton που εξερεύνησε την Κω το 1888-1891 και βρήκε επιγραφές στην περιοχή της Παναγιάς Ταρσού ή Τάρσου (= του Άλσους)12. Επίσης ένθερμος υποστηρικτής της συγκεκριμένης θέσης ήταν και ο Ι. Ζαρράφτης. Τελικά το 1902 ο Γερμανός καθηγητής R. Herzog, με υπόδειξη του Ι. Ζαρράφτη ανακάλυψε το Ασκληπιείο και έλυσε το αίνιγμα.

Ο Rayet, μετά την επιτόπια έρευνα στην Κω, συμπλήρωσε τη μελέτη του για το νησί από δημοσιεύσεις στατιστικών και άλλων στοιχείων, που χρειάζονταν για την πληρέστερη τεκμηρίωση.

Ο Rayet δόθηκε ολοκληρωτικά στην έρευνα· δεν τον σταματούσε τίποτε. Εργασιομανής και μεθοδικός, έκανε μεγάλο έργο σε μικρό χρονικό διάστημα. Όλα αυτά όμως είχαν ένα σοβαρό αντίκτυπο στον ίδιο. Οι δύσκολες συνθήκες στις ανασκαφές της Μιλήτου προξένησαν σοβαρή βλάβη στην υγεία του. Πέθανε το 1887, νεότατος, μόλις 40 ετών από ελώδεις πυρετούς.

Από το βιβλίο των: Κώστα Κογιόπουλου,GiuseppinaDilillo-Γιαννίκου και

Θεοδόση Διακογιάννη. Η ΚΩΣ ΤΟΥ OLIVIER RAYET – 1871.