ΤΟ ΑΙΓΑΙΟ ΠΕΛΑΓΟΣ, ΘΑΛΑΣΣΑ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΩΝ ΤΟΝ ΙΤΑΛΙΚΩΝ ΝΑΥΤΙΚΩΝ ΔΥΝΑΜΕΩΝ
Το Αιγαίο στο τέλος του 13ου αιώνα ήταν πεδίο συγκρούσεων Λατίνων και Μουσουλμάνων τυχοδιωκτών. Πλοία της Βενετίας, της Γένοβας, της Πίζας και άλλων καταλαμβάνουν και λυμαίνονται τα νησιά. Η Βυζαντινή Αυτοκρατορία δεν είχε τη δύναμη να τους αποκρούσει, οπότε αυτό που έμενε ήταν να εκμεταλλευτεί τον ανταγωνισμό των Λατίνων, ώστε να επέλθει μια ισορροπία. Συμμαχεί λοιπόν με τους Γενοβέζους (Γενουάτες), το αντίπαλο δέος των Βενετών, που την εποχή εκείνη επικρατούν στη Ρόδο, την Κω, την Κάλυμνο και τη Λέρο. Οι ναύαρχοι Giovanni del Cavo και Vignolo dei Vignoli και οι ανιψιοί του Andrea καὶ Ludovico Moresco (1282), διακεκριμένοι κουρσάροι, έγιναν διαδοχικά κύριοι της Ρόδου, Καρπάθου, Κάσου και άλλων νησιών, με τη συγκατάθεση του αυτοκράτορα Ανδρόνικου Β΄ Παλαιολόγου, με τον όρο να αναγνωρίζουν την επικυριαρχία του βυζαντινού Αυτοκράτορα. Οι Γενουάτες εκμεταλλεύονταν τις προσόδους και το εμπόριο αυτών των περιοχών και ήταν υπεύθυνοι για την άμυνά τους.
ΟΙ ΙΠΠΟΤΕΣ ΣΤΗ ΡΟΔΟ ΚΑΙ ΤΑ ΝΗΣΙΑ
ο Σαλαϊδίν έδιωξε τους διάφορους σταυροφόρους από τους Αγίους τόπους, αυτοί προσπάθησαν να ανακαταλάβουν την Ιερουσαλήμ.
Οι Ιππότες προσπάθησαν να βρουν έναν τόπο κοντινότερο για να χρησιμοποιήσουν ως βάση εξόρμησης. Η Ρόδος φαινόταν ιδανική για το σκοπό τους. Τα νησιά ανήκαν στο Βυζάντιο. Για την κατάληψή τους συνετέλεσαν δύο παράγοντες:
Α) Το ιπποτικό τάγμα του Αγίου Ιωάννη (Ordo Hospitalis Sancti Johannis Hierosolymitani) πήρε το όνομα του από το ομώνυμο νοσοκομείο στην Ιερουσαλήμ. Μετά την πτώση του φρουρίου της Άκρας (1291) στον σουλτάνο Σαλαϊδίν ή Σαλαδίνο, που σηματοδότησε το τέλος των σταυροφοριών της Ιερουσαλήμ, το αρχηγείο των Ιπποτών του Τάγματος του Αγίου Ιωάννη της Ιερουσαλήμ μεταφέρθηκε στη Λεμεσό της Κύπρου. Εκεί έμειναν προσωρινά φιλοξενούμενοι του βασιλιά Ερρίκου Β΄ των Λουζινιάν. Όμως δεν ένιωθαν ασφαλείς, λόγω της τεταμένης σχέσης που είχαν με το Βασιλιά και έψαχναν ένα άλλο ορμητήριο για να συνεχίσουν τη δράση τους στην περιοχή.
Β) Ο γενοβέζος κουρσάρος Vignolo di Vignoli ήταν ο άνθρωπος που τους παρακίνησε να καταλάβουν τη Ρόδο, που ανήκε στο Βυζάντιο και να εγκατασταθούν εκεί. Ο Vignolo di Vignoli τότε ήταν σύμμαχός με τον Ανδρόνικο Β΄ Παλαιολόγο και ανέλαβε ναύαρχος των Βυζαντινών και πήρε ως αντάλλαγμα την εκμετάλλευση της Κω, της Λέρου και εκτάσεις στη Ρόδο. Ένας αδίστακτος τυχοδιώκτης που κάλεσε τους Ιωαννίτες Ιππότες και πρόδωσε τον αυτοκράτορα και τη συμφωνία να φυλάει τη Ρόδο.
Όπως γράφει ο Μ. Μιχαηλίδης-Νουάρος στη Δωδεκανησιακή Επιθεώρηση, σσ. 38-47: «Εἰς τήν Κύπρον εὑρίσκετο κατά τύχην τότε ὁ εὐγενής Γενουάτης Vignolo πρὸς ἀπελευθέρωσιν τοῦ ἀνεψιού του Andrea Moresco. Ἐκεῖ συνηντήθη μετὰ τοῦ πρωτομαγίστρου τοῦ Τάγματος Foulqnes de Villaret καὶ ἐπρότεινε εἰς αὐτὸν νὰ τὸν βοηθήσῃ νὰ ἐγκατασταθῇ εἰς Ρόδον μὲ ὡρισμένους ἀμοιβαίους ὅρους συμφωνίας, ἕνας ἐκ τῶν ὁποίων ἦτο ἡ ὁριστική παραχώρησις τῶν νήσων Κῶ καὶ Λέρου εἰς τὸν Vignolo. Η Συμφωνία υπεγράφη τῷ 1306 καὶ ὁVillaret: ἤρχισε τὰς ἑτοιμασίας του διὰ τὴν κατάληψιν τῆς Ρόδου, ἡ ὁποία εὑρίσκετο ἀκόμη ὑπὸ τὴν προστασίαν τῆς Βυζαντινῆς φρουρᾶς. OVignolo μὲ τὸν Villaret καὶ τὸν στόλον των ἔφθασαν το θέρος τοῦ 1308 ἀπὸ τὴν Κύπρον καὶ ἐστρατοπέδευσαν ἀντικρύ της Ρόδου εἰς τήν σημερινήν Μάκρην. Πρὶν ὅμως ἀρχίσῃ τὴν πολιορκίαν ὁ Villaret ἔπεμψε πρεσβείαν εἰς τὸν αὐτοκράτορα Ανδρόνικον τον Βον ζητῶν νὰ τῷ παραχωρηθῇ ἡ Ρόδος ὡς ἕδρα τοῦ Τάγματος καὶ ὡς ἐξάρτημα τῆς Βασιλείας του. Ο Ανδρόνικος ἀπέρριψε μὲ ἀγανάκτησιν τὰς προτάσεις του καὶ ἔστειλε ἐνισχύσεις εἰς τὴν Ρόδον. Ἐν τούτοις ὁ Villaret ἀπεβίβασε όλας τάς δυνάμεις του εἰς Ρόδον καὶ κατέλαβεν τό φρούριον Φιλέρημον (ἀρχ. Ιαλυσός) καὶ ἐπίεζε τόσον τους Βυζαντινούς καὶ τοὺς Ροδίους εἰς τὰ τείχη των ὥστε νὰ παραδοθοῦν οἱ ἀπομονωθέντες ὑπερασπισταί του τῷ 1309 καὶ οἱ ἱππόται νὰ γίνουν κύριοι ὅλης τῆς νήσου».
Οι Ιππότες μοιράστηκαν τα λάφυρα με το Γενοβέζο σύμμαχό τους. Οι Ιππότες κατέλαβαν ολόκληρο το νησί της Ρόδου και ο Vignolo di Vignoli έλαβε δύο χωριά και τα νησιά της Λέρου και της Κω. Σε αντάλλαγμα για τη βοήθειά του, ο Vignolo di Vignoli απέκτησε το ένα τρίτο όλων των εσόδων, συμπεριλαμβανομένων των λαφύρων που προέρχονται από τον πόλεμο.
Μετά την κατάληψη της Ρόδου οι Ιππότες προχώρησαν στην κατοχή και των άλλων νησιών της Δωδεκανήσου. Εκτός της Αστυπάλαιας που από το 1207 βρισκόταν στα χέρια της Βενετσιάνικης οικογένειας Quirini και της Καρπάθου και της Κάσου που από το 1306 διοικούσαν οι Βενετοί Cornarο. Η Πάτμος ήταν ιδιαίτερη περίπτωση· λόγω της ιερότητάς της, του Αγ. Ιωάννου του Θεολόγου και του Μοναστηριού της τέθηκε υπό την προστασία της Βενετίας (1200) και του Οικουμενικού Πατριαρχείου, χωρίς να καταληφθεί από τούς Λατίνους.
ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΚΑΤΟΧΗ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΙΠΠΟΤΕΣ
Αφού εγκαταστάθηκαν στα νησιά οι Ιππότες άρχισε η περίοδος της Ιπποτοκρατίας, που κράτησε μέχρι το 1522, που τα κατάλαβε ο Σουλεϊμάν ο Μεγαλοπρεπής και άρχισε η Οθωμανοκρατία που κράτησε μέχρι το 1912.
Η ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΚΑΙ ΟΙ ΑΠΟΓΟΝΟΙ ΤΟΥ VIGNOLO DEI VIGNOLI
Ο Vignolo dei Vignoli στο τέλος της ζωής του, το 1315 παραχώρησε τα νησιά Κω και Λέρο στους Ιππότες.
Στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Ρόδου υπάρχει μια επιτύμβια στήλη του 14ου αιώνα, αποτελούμενη από δύο τμήματα, άγνωστης ανάκτησης και προέλευσης, διαστάσεων 82Χ43Χ13εκ.
(Anna-Maria Kasdagli Stone Carving of the Hospitaller Period in Rhodes: Displaced pieces and fragments. αρ.130 F138) από Λαρτιανή πέτρα που ήταν επιτύμβια στήλη σε δύο τεμάχια και έχει χαραγμένο πάνω της στη δεξιά γωνία ...GIRA : G[U]ELFI :/ D UIGLO : ET : SUO QUI : OBII[T... Πρόκειται για τον οικογενειακό τάφο του Giraldo Guelfi di Vignolo αστού της Ρόδου).
TO ΠPIΓKHΠATO THΣ KΩ
Τον Ιούνιο του 1912 εκδόθηκε στη Ρώμη ένα σπανιότατο σήμερα βιβλίο «Το πριγκιπάτο της Κω». Το βιβλίο γράφτηκε και εκδόθηκε ένα μόλις μήνα μετά την ιταλική κατάληψη της Κω και πριν την Ιταλοτουρκική ειρήνη του Ouchy στης 18 Οκτωβρίου 1912.
H ταχύτητα που γράφτηκε το κείμενο, αλλά κυρίως ο σκοπός του συγγραφέα ήταν να προπαγανδίσει και να δικαιολογήσει την ανασύσταση του πριγκιπάτου της Κω, λόγω της πρόσφατης τότε κατοχής του νησιού οπό την Ιταλία.
O συγγραφέας που ήταν δικηγόρος και έφερε τον τίτλο του Ιππότη ήταν σε επαφή με τον Μαρκήσιο που είχε το όνομα Attilio Romolo Vignolo Diaz De Vivar Reperto Y De Alfaro, πρίγκιπα της Κω, 50 ετών τότε, γιατρός, κάτοικος Ρώμης, απόγονος του Γενοβέζου Vignolo de Vignolo. Απ’ ό,τι φαίνεται οι Vignolo κράτησαν αυθαίρετα τον τίτλο του «Πρίγκιπα (ηγεμόνα) της Κω», μεσαιωνικά κατάλοιπα που κάποιοι αρέσκονται να χρησιμοποιούν ακόμη. Σήμερα η Ιταλική Δημοκρατία δεν αναγνωρίζει τίτλους ευγενείας.
Έτσι βρέθηκε το 1912 ο Μαρκήσιος Attilio Vignolo να κυκλοφορεί στην Aργεντινή και την Ιταλία με τον τίτλο του πρίγκιπα της Κω (Principe di Kos) και μάλιστα στις 3 Αυγούστου 1908 κατοχυρώθηκε ως τίτλος ευγενείας και στην Ισπανία με Ισπανική Βασιλική απόφαση. Υπήρξε βουλευτής των Φιλελευθέρων στο Ιταλικό Κοινοβούλιο.
Διετέλεσε και Πρόεδρος της μεγάλης Ιταλικής Ομογενειακής Οργάνωσης της Αργεντινής, «Εθνική Ιταλική Εταιρεία». Στην Ιταλία υπήρξε εξέχον μέλος διαφόρων φιλομοναρχικών και βασιλικών ομίλων με προσωπικές γνωριμίες με την ιταλική βασιλική οικογένεια και τιμήθηκε με υψηλά παράσημα οπό τον ιταλό Βασιλιά Vittorio Emanuelle III. Το 1910 κατασκεύασε και έναν πύργο που υπάρχει και σήμερα κοντά στη Γένοβα. Μια πόλη στο Cuneo, επαρχία του Piemode, με 2.622 κατοίκους, ονομάζεται Vignolo.
